Organizacje kynologiczne w Polsce i na świecie

Od ponad stu lat organizacje kynologiczne sporządzają rejestry ras psów. Tworzą je organizacje międzynarodowe, takie jak m.in. FCI czy WKU, ale funkcjonują też listy ras uznawanych tylko lokalnie poprzez poszczególne organizacje krajowe (stowarzyszenia, kluby itp.), które również publikują standardy ras, tych, które oczywiście uznają; prowadzą ewidencję psów rasowych oraz organizują lub nadzorują zawody czy wystawy psów rasowych.

Norma to opis psa idealnego dla danej rasy, zawierająca szczegółową charakterystykę budowy i umaszczenia, a także wskazania dotyczące przeznaczenia, zachowania i charakteru. Przy opisywaniu normy warto wspomnieć także o głównych „wadach” (odstępstwach od typu idealnego), z których niektóre mogą być eliminacyjne i mogą również odnosić się do budowy ciała (czynniki eksterierowe) lub charakteru/zachowania.

Jeśli hodowcy starają się pozyskiwać psy, które są jak najbardziej zbliżone do standardu, to należy pamiętać, że rasy te stale się rozwijają, a niemałe zmiany mogą dotyczyć wielu ważnych elementów: norma może być wówczas przedmiotem aktualizacji.

Oprócz ewolucji w obrębie istniejących ras, selekcja umożliwia również tworzenie nowych ras, ale istnieje też prawdopodobieństwo, że istniejące rasy wymrą, co dzieje się od lat i jest procesem stałym.

Następujące organizacje kynologiczne są najbardziej znane i najważniejsze na poziomie międzynarodowym lub w danym regionie świata; należą więc też do najstarszych lub najszerzej uznawanych:

• Federation Cynologique Internationale (FCI)
• World Kennel Union (WKU)
• Brytyjski Związek Kynologiczny The Kennel Club (KC-UK)
• American Kennel Club (AKC)
• Australijska Narodowa Rada Kynologiczna (ANKC)
• Kanadyjski Związek Kynologiczny (CKC)
• United Kennel Club (UKC)
• Nowozelandzki Związek Kynologiczny (NZKC)
• United kennel Clubs International e.V. (UCI)

W Polsce istnieje wiele organizacji kynologicznych, z których najstarsza to Związek Kynologiczny w Polsce (ZKwP) i druga co do wielkości – Polskie Porozumienie Kynologiczne (PPK). Pierwsza zrzeszona jest w FCI, a druga w WKU. Istnieją też poszczególne stowarzyszenia, często o ponad 20-letniej tradycji, niezrzeszone w żadnym ze związków, federacji krajowej (ciekawostka: ZKwP tylko z nazwy jest związkiem, de facto ZKwP jest stowarzyszeniem; związkiem formalnie jest za to PPK) czy organizacji międzynarodowej.

W ostatnim czasie nasiliło się zjawisko tzw. pseudohodowli. Stąd pojawiły się dwie koncepcje eliminacji patologii hodowlanych. Jedna – sugerowana w tzw. Piątce dla zwierząt (projekt nowelizacji Ustawy o ochronie zwierząt, obecnie odłożony na półkę do przysłowiowej sejmowej zamrażarki) – postulowała, aby za rasowe uznawać tylko psy z ZKwP lub międzynarodowej FCI. To rozwiązanie wykluczyłoby ze świata kynologicznego dziesiątki tradycyjnych, wieloletnich bądź stojących na wysokim standardzie innych organizacji kynologicznych i byłoby monopolizacją rynku kynologicznego, co opisała m.in. Wirtualna Polska zamysł ten nazywając „aferą kundelkową”. Innym, zdaje się jedynym celowym działaniem, byłaby certyfikacja organizacji kynologicznych, które musiały spełnić wysokie standardy hodowlane, ale żadna z organizacji nie byłaby z góry dyskryminowana; dla wszystkich byłyby równe szanse wyznaczone nie asocjacją organizacyjną, ale standardem hodowlanym, dbałością o wzorce ras i poziomem dobrostanu zwierząt.

Ta kwestia wciąż wymaga w Polsce regulacji na poziomie ustawowym. Zapewne wielu lat wymaga również kwestia kulturowa, by członkowie niektórych organizacji (nie wskazując ich palcem) nie traktowali z wyniosłością lub lekceważeniem innych, co jest niestety specyfiką głównie polskiego świata kynologicznego. To jednak kwestia standardów kulturowych, na których rozwój stronę wysokiej normy także należy zapewne poczekać.

Podobnie sytuacja wygląda na arenie międzynarodowej, gdzie kynologię zdominowały organizacje kynologiczne wymienione wyżej, ale o wejście do ścisłego grona aspirują tez inne, m.in. Animal Research Foundation (ARF), American Canine Association (ACA), National Kennel Club (NKC), (ABBBR), Canine Federation Kanady (CFC), Continental Kennel Club (CKC), World Wide Kennel Club (WWKC), United Canine Association (UCA), Working Canine Association of Canada (WCAC); itp.Elitę zarówno w Polsce jak i na świecie powinny wyznaczać standardy i tylko one. Standardy hodowlane i poziom dobrostanu zwierząt. Ten ostatni wyznacznik, poza jego normatywnością, jest – mówiąc kolokwialnie – dostrzegalny na „nosa” każdego, kto kocha zwierzęta, a wybór organizacji i samego psa zawsze powinien zostać w dużej mierze w gestii decyzji ludzi i ich rozeznania.

Robert Wyrostkiewicz

Redaktor naczelny napsitemat.com.pl

Źródła: chien.nozamis.com/zwkp.pl/ppk.org.pl